Η Χελώνα

Μέσο επικοινωνίας για την πολιτική, τον πολιτισμό και τη Διασπορά. Eτος A’

Ιδρύτρια: Ελένη Βροντή.
Το γραφείο κείται μεταξύ Αθήνας και Αδελαΐδας.

Μόνη και έρημη

από Ελένη Βροντή στις 23/02/202223/02/2022

Η κακοποίηση των γυναικών ξεκινάει από πολύ νωρίς. Κανείς όμως δεν είναι εκεί για να προστατεύει το ασθενές φύλο.

Γνωστοποίηση Ι

«Η Χελώνα» αναζητά δημοσιογράφους και φωτογράφους που δύνανται να προσφέρουν εθελοντική εργασία.

Γνωστοποίηση ΙΙ

Στις πλαϊνές στήλες της κατηγορίας Πρόγραμμα προβάλλονται έργα του παγκόσμιου οπτικοακουστικού πολιτισμού, σε επιμέλεια Σ.Ελ. Βροντή

«Το σχολείο είναι το δεύτερο σπίτι μας»

από Ελένη Βροντή στις 24/01/202224/01/2022

Σημειώσεις από μία συνέλευση γονέων και κηδεμόνων.

Συρόμενες πόρτες

από Ελένη Βροντή στις 29/12/202130/12/2021

Μια καταγραφή των γκράφιτι στις εισόδους πολυκατοικιών των Εξαρχείων.

Γιατί κατασκευάζω την Χελώνα;

από Σελάνα Βροντή στις 11/11/202129/12/2021

Οι λόγοι δημιουργίας της ιστοσελίδας.

Σκοπός της «Χελώνας» είναι να δίνει στο δημοσιογράφο, στη δημιουργό αλλά και στους αναγνώστες περισσότερο χώρο και χρόνο για στοχασμό και κριτική σκέψη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι μένει …πίσω στις εξελίξεις. Αλλωστε, όπως και στο μύθο του Αισώπου, το ερπετό με το καρό καβούκι έφτασε πρώτο στη γραμμή του τερματισμού κι ας συναγωνιζόταν το λαγό που έτρεχε γρηγορότερα.

«Η Χελώνα» (με το συνοδευτικό μότο «Σπεύδει βραδέως») πατάει πάνω στις έννοιες της επιτάχυνσης και της επιβράδυνσης. Ο Μάρσαλ ΜακΛούαν (1911–1980) και ο Πολ Βιριλιό (1932–2018) ήταν από τους λίγους φιλόσοφους που ανέλυσαν σε βάθος τη σχέση ταχύτητας και ΜΜΕ, σκιαγραφώντας τις προεκτάσεις της στους τομείς της πολιτικής, της αισθητικής, της ηθικής και της ζωής γενικότερα.

Ο Καναδός θεωρητικός μίλησε πρώτος για το «οπτικό στρες» που προκαλείται από τα μίντια (ήδη από την εφεύρεση της τυπογραφίας), ενώ ο σημαντικός Γάλλος διανοητής επισήμανε ότι στην επιταχυνόμενη κοινωνία, στην οποία ζούμε, ο χρόνος ισοπεδώνεται και μειώνεται η ενέργεια του ανθρώπου να σκέφτεται: «Στο σημερινό κόσμο», για να δανειστούμε μια φράση του από το βιβλίο του «Καθαρός πόλεμος», «ο πραγματικός χρόνος δεν έχει σκέψη». Υπάρχει δηλαδή μία βία στην ταχεία διασπορά της πληροφορίας, η οποία δεν έχει γίνει κατανοητή ακόμη, ειδικά στην εποχή μας που η ταχύτητα μετριέται πλέον σε νανοδευτερόλεπτα και η επικοινωνία δεν σταματά ποτέ.

Πολ Βιρίλιο / Silver Lotringer, «Καθαρός πόλεμος», εκδ. Νησίδες 2008. Μτφρ. Αθανάσιος Δρατζίδης.

Ζαν Μποντριγιάρ, «Ρέκβιεμ για τα μέσα ενημέρωσης», εκδ. Ελεύθερος Τύπος 1972.

Χανς Μάγκνους Εντσενμπέργκερ, «Για μια θεωρία των μέσων επικοινωνίας», εκδ. Επίκουρος, Αθήνα 1981.

Jean Baudrillard, «Η έκσταση της επικοινωνίας», εκδ. Καραδαμίτσα 1991. Μτφρ. Βαγγέλης Αθανασόπουλος.

Πωλ Βιριλιό, «Η διαδικασία της σιωπής», εκδ. Νησίδες, Σκόπελος 2002.

Σιμόν ντε Μποβουάρ, «Το δεύτερο φύλο», εκδ. Μεταίχμιο 2009. Μτφρ. Τζένη Κωνσταντίνου.

Επίκτητος, «Η ελευθερία», εκδ. Δώμα, Αθήνα 2017. Μετάφραση – επίμετρο: Θάνος Σαμαρτζής.

H. Foster, R. Krauss, Y.A. Bois, B.H.D. Buchlοh, «Η Τέχνη από το 1900», εκδ. Επίκεντρο, Αθήνα, 2007.

«Ο φεμινισμός στα χρόνια της μεταπολίτευσης, 1974-1990», εκδ. Ιδρύματος της Βουλής, 2008.

Marie France Hirigoyen, «Ηθική παρενόχληση- Η κρυμμένη βία στην καθημερινή ζωή», εκδ. Πατάκη 2021. Μτφρ. Μαριλένα Γεωργιάδου.

Ποια είναι η μητρική γλώσσα ενός ανθρώπου; Ορίζεται ως η γλώσσα που μιλάει η μητέρα προς το παιδί. Στα αγγλικά αποφεύγεται ο προσδιορισμός «μητρική» και κυρίως χρησιμοποιείται το «first» ή το «native language». Εχοντας γεννηθεί και μεγαλώσει στην Αυστραλία, δεν μπορώ να ξέρω με ακρίβεια ποια ήταν η πρώτη μου γλώσσα. Τι λέξεις άκουγα μέσα στην κοιλιά της μητέρας μου; Σε ποια γλώσσα επικοινωνούσαν μεταξύ τους οι γονείς μου; Ο πατέρας είχε απαγορεύσει τα ελληνικά στο σπίτι ώστε να προσαρμοστούμε γρηγορότερα και ευκολότερα στην αυστραλιανή κοινωνία. Εκαναν, ωστόσο, μια προσπάθεια να με στείλουν σε ελληνικό σχολείο για να έρθω σε επαφή με την ελληνική κουλτούρα, αλλά το μίσησα από τη πρώτη στιγμή γιατί η δασκάλα επέμενε στο πώς να περιποιούμαστε τις παρωνυχίδες μας (!) Οπότε έβαλα τα κλάματα και έτσι σταμάτησαν να με πηγαίνουν.

Αν υποθέσουμε όμως ότι οι γονείς μου μιλούσαν στα ελληνικά, το λεξιλόγιό τους δεν θα ήταν και τόσο πλούσιο: Η μητέρα μου είχε πάει μόνο έως και την πρώτη τάξη του Γυμνασίου, ενώ ο πατέρας μου παράτησε το σχολείο στην πέμπτη Δημοτικού, καθώς έπρεπε να βοηθάει την οικογένειά του στα …πέτρινα χρόνια της φτώχειας. «Εκοβα ξύλα, τα φορτωνόμουν στην πλάτη, και γυρνούσα ξυπόλητος στο σπίτι. Δεν υπήρχε ρεύμα τότε» εξηγεί ο ίδιος, ο οποίος σήμερα ζει στη Νότια Αυστραλία και επικοινωνώ μαζί του μέσω messenger.

Δεν είναι βέβαια μόνο το οικογενειακό περιβάλλον, αλλά παίζει ρόλο και η κοινότητα στην οποία μεγαλώνει κανείς: Στην Αυστραλία, οι Ελληνες μετανάστες έχουν δημιουργήσει ένα δικό τους γλωσσικό ιδίωμα, ένα κράμα των ελληνικών και των αγγλικών. Μερικές ενδεικτικές λέξεις που είχα μάθει μικρή: «καρπέτα» από το carpet, το «κάρο» από το car ή το «μπαμπ» που είναι σύμπτυξη του dad και του μπαμπά. Στη συνέχεια, ερχόμενη στην Ελλάδα με κορόιδευαν για τα «ελληνικά» μου: έλεγα «τόιλετα» από το toilet, «τηλιόραση» αντί για τηλεόραση και πάει λέγοντας… Ακόμη και σήμερα δυσκολεύομαι τρομερά να προφέρω τη λέξη «συναργεμός». Εκτός από τα ιδιαίτερα, επινόησα ένα δικό μου τρόπο εκμάθησης της γλώσσας απομνημονεύοντας τις λέξεις σαν εικόνες. Επίσης, στηριζόμουν -και ακόμη στηρίζομαι- στα λεξικά, με αγαπημένα μου του Δ. Δημητράκου (εκδ. Γιοβάνης) και το αξιομνημόνευτο «Αντιλεξικό» του Θεολ. Βοσταντζόγλου.

Μην παραξενευτείτε, λοιπόν, αν βρίσκετε αγγλικά μέσα στο κείμενο. Υπάρχουν λόγοι όπως: α) I switch from one language to another. Ως δίγλωσση, σκέφτομαι στα αγγλικά και γράφω στα ελληνικά, ή και το αντίστροφο., β) Δεν έχω πάντα την πνευματική διαύγεια να μεταφράζω σωστά και δεν επιθυμώ να χάνονται νοήματα στη μετάφραση – το να «μεταφράζει» κανείς την κουλτούρα του ενός στον άλλον είναι μια διαδικασία πολύ δύσκολη, ειδικά όταν προσπαθεί να εξηγήσει ή να γεφυρώσει πολιτισμικές διαφορές. Η μετάφραση, όπως και μια σειρά άλλων θεμάτων στη «Χελώνα», είναι υπόθεση στρατηγικής. Δεν σας κρύβω ότι -σ’ αυτή τη φάση της ζωής μου- προτιμώ τα «σπαστά ελληνικά» ενός ξένου ή ενός ομογενή από τα «καλά ελληνικά» που επιβάλλουν στην κοινωνία διάφοροι καθηγητές γλωσσολογίας των οποίων ο νους συνδέεται με μια ελιτίστικη νοοτροπία, με την οποία αντιτάσσομαι σθεναρά. Από την άλλη, δεν συμμερίζομαι τα Greeklish. Είναι κρίμα να χάνεται μια γλώσσα τόσο μυστήρια, πλούσια και πρωτότυπη όπως είναι τα ελληνικά.// Ελ. Βροντή